Ai trong chúng ta cũng đã từng nghe đến câu Phúc Lộc Thọ, ba từ gắn liền với nhau như biểu hiện của may mắn, phú quý và sức khỏe trong văn hóa phương Đông. Nhưng Phúc Lộc Thọ là ai và chúng có nguồn gốc ra sao trong văn hóa Việt Nam mà lại được coi trọng đến như vậy? Hãy cùng khám phá về sự tích của Tam Đa và ý nghĩa của họ trong đời sống tâm linh người Việt qua bài viết dưới đây.
1. Phúc Lộc Thọ là ai?
Phúc Lộc Thọ, hay Tam Đa, là ba vị thần tiên được người Việt Nam thờ cúng, tượng trưng cho ba điều mong ước tốt đẹp nhất trong cuộc sống: Phúc (may mắn), Lộc (vững vàng), Thọ (sống lâu). Hình ảnh của họ thường xuất hiện trong các gia đình Việt Nam với mong muốn cầu mong sự may mắn, sung túc và sức khỏe cho gia đình.
Xuất hiện lần đầu tiên vào thời nhà Minh (1368 – 1644) trong tác phẩm “Tam Tinh Đồ” của Thẩm Quyền. Ban đầu, Phúc Lộc Thọ được thờ cúng trong các đền chùa và cung đình Trung Quốc. Sau thời gian dài tác động từ nhiều yếu tố mà Phúc Lộc Thọ xuất hiện ở nhiều quốc gia. Đều là 3 vị thần mang đến điềm lành, sự sung túc no đủ và sự trường tồn cùng thời gian.
2. Ý nghĩa của 3 Ông Phúc Lộc Thọ
Phúc Lộc Thọ hay Phước Lộc Thọ là ba vị thần trong văn hóa Trung Hoa, tượng trưng cho ba điều cơ bản trong cuộc sống tốt đẹp:
- Phúc (福): May mắn, hạnh phúc.
- Lộc (禄): Giàu sang, thịnh vượng.
- Thọ (寿): Sống lâu, trường thọ.
Phân biệt 3 ông Phúc Lộc Thọ
Hình ảnh ba ông Phúc Lộc Thọ thường được thờ cúng trong các gia đình Việt Nam với mong muốn cầu mong những điều tốt lành cho bản thân và gia đình. Mỗi vị thần có những đặc điểm và biểu tượng riêng như sau:
- Ông Phúc: Thường được miêu tả như một ông già râu tóc bạc trắng, tay cầm gậy như ý, cưỡi trên lưng hạc. Ông Phúc tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc và con cái.
- Ông Lộc: Thường được miêu tả như một vị quan mặc áo đỏ, tay cầm thỏi vàng hoặc ngọc như ý. Ông Lộc tượng trưng cho sự giàu sang, thịnh vượng và tài lộc.
- Ông Thọ: Thường được miêu tả như một ông già râu tóc bạc trắng, trán hói và dô cao, tay cầm quả đào tiên, bên cạnh thường có thêm có con hạc. Trên gậy có buộc thêm hồ lô. Tất cả các biểu tượng đều tượng trưng cho sự trường thọ, bất tử.
Ngoài ra, Phúc Lộc Thọ còn được coi là biểu tượng cho sự viên mãn trong cuộc sống. Việc thờ cúng Phúc Lộc Thọ thể hiện mong muốn của con người về một cuộc sống sung túc, hạnh phúc và trường thọ.
Lưu ý:
- Phúc Lộc Thọ là ba vị thần trong văn hóa Trung Hoa, nhưng được thờ cúng và tôn kính ở nhiều quốc gia khác nhau như Nhật, Hàn, Singapore,… và bao gồm Việt Nam.
- Hình ảnh và biểu tượng của Phúc Lộc Thọ có thể thay đổi đôi chút tùy theo từng vùng miền và tín ngưỡng.
3. Bộ Tam Đa – Ba vị thần trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam
Nguồn gốc của thuật ngữ Phúc Lộc Thọ và sự hòa nhập và biến đổi trong văn hóa Việt Nam.
3.1. Sự tích Tam Đa
Có nhiều câu chuyện khác nhau về nguồn gốc của Tam Đa, nhưng phổ biến nhất là câu chuyện sau:
Ngày xửa ngày xưa, có ba người bạn tốt tên là Phúc, Lộc và Thọ. Họ sống một cuộc sống bình dị, chan hòa với thiên nhiên và mọi người xung quanh.
Phúc nổi tiếng với sự may mắn phi thường. Bất cứ việc gì anh ta làm cũng suôn sẻ và thành công. Lộc là một người chăm chỉ và tháo vát. Anh ta luôn có đủ tiền bạc và của cải để cung cấp cho gia đình mình. Thọ có một sức khỏe phi thường. Ông ta sống đến hơn một trăm tuổi mà vẫn khỏe mạnh và minh mẫn.
Tin đồn về ba người bạn tốt này lan rộng khắp nơi. Mọi người đều ngưỡng mộ họ và mong muốn có được cuộc sống giống như họ.
Một ngày nọ, Ngọc Hoàng biết đến câu chuyện về Phúc, Lộc và Thọ. Ngài cảm động trước tình bạn và phẩm chất tốt đẹp của họ. Ngài quyết định phong họ làm ba vị thần tiên, cai quản ba lĩnh vực: Phúc, Lộc và Thọ.
Từ đó, Phúc Lộc Thọ trở thành biểu tượng cho những điều tốt đẹp nhất trong cuộc sống. Mọi người thờ cúng họ với mong muốn cầu mong sự may mắn, sung túc và sức khỏe cho gia đình.
3.2. Ảnh hưởng của Tam Đa đối với văn hóa tâm linh
Tam Đa Phúc Lộc Thọ du nhập vào Việt Nam vào khoảng thế kỷ 15 – 16, cùng với sự giao thoa văn hóa giữa hai nước. Hình ảnh ba ông Phúc Lộc Thọ được Việt Nam hóa với trang phục và biểu tượng phù hợp với văn hóa bản địa. Phúc Lộc Thọ trở thành một phần quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt Nam, được thờ cúng trong các gia đình và đền chùa.
Hình ảnh ba ông Phúc Lộc Thọ được thể hiện trên các đồ thờ cúng, tranh ảnh, đồ thủ công mỹ nghệ… Phước Lộc Thọ được sử dụng trong các lễ nghi, tục lệ của người Việt Nam như: lễ Tết, lễ mừng thọ… Phước Lộc Thọ trở thành một biểu tượng văn hóa của người Việt Nam, thể hiện mong ước về một cuộc sống tốt đẹp, viên mãn.
3.3. Biểu tượng của Phúc Lộc Thọ trong đời sống
Biểu tượng của Phúc Lộc Thọ là một phần quan trọng của văn hóa truyền thống Đông Á, đặc biệt là trong đời sống của người Việt Nam. Các biểu tượng này luôn hiện hữu quanh cuộc sống của chúng ta qua nhiều vật dụng khác nhau.
Biểu tượng của Phúc Lộc Thọ thường được sử dụng trong trang trí nhà cửa như một biểu tượng may mắn và mang lại sự bình an, hạnh phúc cho gia đình.
Các hình ảnh tranh chữ, tranh điêu khắc được đặt ở nhiều vị trí quan trọng trong nhà, như trên cửa, trên bàn thờ, hoặc trong phòng khách, tượng trưng cho sự thịnh vượng và may mắn.
Trong các dịp lễ, tết và các sự kiện quan trọng, câu đối với hình ảnh của Phúc Lộc Thọ thường được treo ở cửa hoặc bên trong nhà. Những câu đối này thường chứa những lời chúc phúc, mang lại niềm vui và sự may mắn cho gia đình trong năm mới.
Tham khảo các mẫu tranh gỗ, tranh đồng hồ khắc tại Hương Đình:
Tam Đa gồm ba vị thần là Phúc, Lộc và Thọ, biểu tượng cho sự thịnh vượng, may mắn và trường thọ. Vì vậy tượng gỗ Tam Đa hay tranh gỗ Phúc Lộc Thọ được rất nhiều người dân ưa chuộng mua về trưng bày trong nhà, cơ quan để tăng vượng khí, ước mong cuộc sống tốt đẹp như ý.
Tranh gỗ hoặc tượng Tam Đa thường được đặt ở những nơi linh thiêng như đền chùa, ngôi nhà hoặc cơ quan, tượng trưng cho sự ủng hộ và bảo vệ của các vị thần đối với con người.
4. Cách bài trí tượng Phúc Lộc Thọ hợp phong thủy
Theo phong thủy, tượng Tam Đa – Phúc Lộc Thọ nên được đặt ở vị trí Tây Nam trong nhà, đây là cung có vị trí quan trọng liên quan đến phúc lộc và tài vận.
Ngoài ra, Phúc Lộc Thọ cũng có thể được đặt ở phòng khách, phòng thờ hoặc phòng làm việc. Khi đặt tượng Phúc Lộc Thọ, cần lưu ý những điều sau:
- Tượng Phúc Lộc Thọ phải được đặt cao ráo, trang nghiêm, không được đặt dưới sàn nhà hoặc nơi ẩm thấp.
- Tượng Phúc Lộc Thọ phải được đặt quay mặt về phía hướng Đông Nam.
- Ba ông Phúc Lộc Thọ nên được đặt theo thứ tự từ trái sang phải: Phúc, Lộc, Thọ.
Cần lưu ý rằng, việc thờ cúng bộ Tam Đa Phúc Lộc Thọ chỉ nên mang ý nghĩa tâm linh, cầu mong những điều tốt đẹp cho bản thân và gia đình. Không nên đặt quá nhiều hi vọng vào việc thờ cúng Phúc Lộc Thọ mà quên đi những nỗ lực của bản thân trong cuộc sống.
Tham khảo ngay các sản phẩm tượng gỗ Tam Đa nhà Hương Đình:
5. Sự tương đồng của biểu tượng Phúc Lộc Thọ tại các quốc gia đồng văn với Việt Nam.
Sự tương đồng văn hóa nước đồng văn với Việt Nam như Trung Hoa, Hàn Quốc và Nhật Bản, dẫn đến sẽ có những sự vật hay sự việc có đôi nết tương đồng nhau hoặc cùng chung ý nghĩa. Bảng sau đây sẽ phần nào cho thấy những nét tương đồng ấy:
| Việt Nam | Trung Quốc | Hàn Quốc | Nhật Bản | |
| Phúc | Biểu tượng của hạnh phúc, sự yên vui trong gia đình và sự hòa thuận giữa mọi người. | Thường xuất hiện dưới hình thức chữ “Fu” treo ngược để cầu chúc “phúc đến”. | Có sự xuất hiện của “복” (Bok) tương tự như chữ “Fu” của Trung Quốc và cũng được treo trong nhà để cầu phúc lành. | Thường kết hợp với các biểu tượng khác như đèn lồng để đón chào may mắn và thành công. |
| Lộc | Liên quan đến tài lộc, sự giàu có và thịnh vượng. | Là biểu tượng của sự giàu có và thường được thể hiện qua hình ảnh hoa mẫu đơn hoặc cỏ lộc nhung. | “록” (Rok) hay Sae Bae Money, tiền lì xì tặng trong dịp năm mới để cầu tài lộc. | Được biểu thị qua các lễ hội như Tanabata, nơi người dân cầu nguyện cho sự thành công và giàu có. |
| Thọ | Tượng trưng cho tuổi thọ, sức khỏe, và kéo dài sự sống. | Thường được biểu thị qua hình ảnh Xian mỉm cười, chúa tể của tuổi thọ. | Có các bức tranh folk art gọi là “수(壽)”, thể hiện sự cáo thọ. | Thờ cúng thần Trường Thọ, “Fukurokuju”, nhằm cầu cho sức khỏe và tuổi thọ. |
| Hình thức thể hiện | Hình tượng Tam Đa thường xuất hiện trong các bức tranh dân gian, trên bàn thờ gia tiên, hoặc trong các hoạt động như Tết nguyên đán. | Các biểu tượng này được thể hiện qua nghệ thuật cắt giấy, đồ họa và tượng. | Biểu tượng này thường xuất hiện trong nghệ thuật đương đại và trang trí nhà cửa. | Phúc Lộc Thọ có nhiều trong tranh nghệ thuật truyền thống, tượng và đôi khi cùng với các linh vật khác. |
| Nhận thức cộng đồng | Một phần không thể thiếu trong văn hóa tâm linh và phong thủy của người Việt. | Rất phổ biến và có ảnh hưởng sâu rộng trong mọi lĩnh vực từ nghệ thuật đến kiến trúc. | Được coi trọng trong truyền thống và văn hóa Hàn Quốc, nhất là trong các dịp lễ Tết. | Mặc dù không phổ biến như ở Trung Quốc hay Việt Nam, nhưng vẫn có sự ảnh hưởng trong một số nghi thức và nghệ thuật. |
Kết luận
Phúc Lộc Thọ là ba vị thần tiên được người Việt Nam tôn kính và thờ cúng. Họ tượng trưng cho những điều tốt đẹp nhất trong cuộc sống: Phúc (may mắn), Lộc (vững vàng), Thọ (sống lâu). Việc thờ cúng Phúc Lộc Thọ là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt Nam, thể hiện mong ước về một cuộc sống bình an, hạnh phúc, sung túc và trường thọ. Hy vọng với những thông tin trên, Hương Đình đã mang đến cho bạn đầy đủ thông tin cần thiết về vị Thần này.
Tìm hiểu thêm về các bài viết khác tại Hương Đình
| Ông Địa | Võ Nguyên Giáp | Quan Vũ |
| Phật Di Lặc | Thần Tài | Gia Cát Lượng |
| Đạt Ma Sư Tổ | Trần Quốc Tuấn | Chủ tịch Hồ Chí Minh |
Là người con làng nghề mộc Phú Xuyên – Hà Nội, Đức Cảnh mong muốn những kiến thức, kinh nghiệm, trải nghiệm mà anh học hỏi được sẽ đưa sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ của làng nghề dưới thương hiệu Hương Đình Việt Nam sẽ được động đảo khách hàng đón nhận. Đồ gỗ mỹ nghệ không chỉ đơn thuần là những vật dụng trang trí mà còn là biểu tượng cho sự may mắn, tài lộc và bình an.
Do đó, Đức Cảnh luôn cẩn trọng trong từng khâu từ việc lựa chọn nguyên liệu đến thiết kế, chế tác để đảm bảo sản phẩm hoàn thiện đáp ứng đầy đủ các yếu tố về thẩm mỹ, phong thủy và tâm linh mà khách hàng đang tìm kiếm. Liên hệ ngay hotline 0565116868 để được tư vấn nhanh nhất nhé.
